حادثه ای که در سال 1993 در کوه های خمار-دابان در جنوب منطقه بایکال (روسیه) رخ داد اغلب گذرگاه بوریات دیاتلوف نامیده می شود. همان مرگ عجیب گروهی از گردشگران و همان جزئیات و معماهای نامفهوم بسیار. در آگوست 1993، هفت گردشگر از Petropavlovsk (قزاقستان) تصمیم گرفتند در Turiada که شامل یک برنامه پیاده روی در کوه ها و جنگل ها بود، شرکت کنند. سه پسر جوان و سه دختر که بزرگترین آنها 24 ساله و کوچکترین آنها 15 ساله است. رهبر آنها استاد باتجربه 41 ساله در ورزش و پیاده روی لیودمیلا کوروینا بود.
ابتدا به ایرکوتسک (روسیه) رفتند و از آنجا مسیر مناسبی را انتخاب کردند و پس از آن از روستای مورینو در امتداد رودخانه لانگاتوی و سپس در امتداد رودخانه بارون-یونکاتسوک حرکت کردند. مسیر آنها به دسته 3 سختی تعلق داشت، یعنی برای چندین روز طی یک منطقه صعب العبور کویری برای کیلومترها طراحی شده بود، اما گردشگران تصمیم گرفتند که می توانند این کار را انجام دهند. هدف اصلی آنها رشته کوه Hamar-Daban بود جایی نه چندان بلند، فقط 2371 متر بالاتر از سطح دریا. جنگل های مخروطی که در آن گرگ ها، خرس ها و روباه ها زندگی می کردند، به طور متراکم پوشیده شده بود. هوا مساعد بود، بنابراین گروه کوروینا 70 کیلومتر را تنها در 5-6 روز طی کرد. وقتی از یال گذشتند تصمیم گرفتند شب بمانند. آنچه بعد اتفاق افتاد عمدتاً از سخنان تنها بازمانده این گروه، والنتینا اوتوچنکو و همچنین از نتایج کار بازرسان و کارشناسان پزشکی که صحنه حادثه و اجساد گردشگران مرده را بررسی کردند شناخته شده است.
ناگهان آب و هوا نامساعد شد، اگرچه پیش بینی ها وعده روزهای صاف زیادی را داده بودند. دما به شدت کاهش یافت، باد سرد بسیار شدیدی وزید و سپس برف شروع به باریدن کرد. بچه ها سعی کردند گرم بمانند، در یک چادر جمع شده بودند، زیرا نتوانستند آتش روشن کنند. شب بود و برف بدون توقف می بارید. صبح روز بعد که هوا کمی بهتر شد، گردشگران برای ادامه پیاده روی شروع به جمع شدن کردند، که ناگهان اسکندر 24 ساله، مسن ترین، از دهانش کف کرد و سپس خون از گوش هایش سرازیر شد.
او خیلی سریع، عملاً در عرض چند دقیقه فوت کرد و مرگ ناگهانی و غیرقابل درک او تأثیری فوق العاده تکان دهنده بر دیگران گذاشت. به خصوص در مورد کورووین. پس از آن گردشگران طوری رفتار کردند که انگار دیوانه شده اند. به گفته اوتوچنکو ، دنیس شروع به دویدن کرد و سعی کرد پشت سنگ ها پنهان شود ، تاتیانا شروع به کوبیدن سر خود به سنگ ها کرد ، ویکتوریا و تیمور حتی دیوانه تر عمل کردند و کوروینا افتاد و بلافاصله مرد ، گویی در اثر حمله قلبی.
والنتینا تنها کسی بود که هوشیار باقی ماند و سعی کرد دوستانی جمع کند و آنها را از سراشیبی پایین بیاورد، اما موفق نشد. مردم به او گوش نکردند، مبارزه کردند و فرار کردند و چهره هایشان کاملاً دیوانه بود. سپس دختر کیسه خوابش را برداشت و کمی از سراشیبی پایین رفت. اما بدن او نیز دیگر قدرتی نداشت. والنتینا در شکاف بین سنگ ها بیهوش شد. وقتی از خواب بیدار شد، برف دیگر نمی بارید و هوا بسیار گرمتر بود. دختر تصمیم گرفت برگردد تا ببیند دوستانش در آنجا چگونه هستند. وقتی او به محلی که چادر آنها ایستاده بود رسید، منظره وحشتناکی به چشمانش باز شد، جسد شش مرده در اطراف بود.
والنتینا نتوانست هیچ کاری برای کمک به دوستانش انجام دهد و در 7 آگوست در طول مسیر جلوتر رفت و سعی کرد فقط به مردم یا روستایی برسد. او چندین روز در منطقه بایکال سرگردان بود تا اینکه به رودخانه اسنژنایا رسید و در آنجا مورد توجه گردشگران آبی از اوکراین قرار گرفت. به او غذا دادند و با خود بردند. هلیکوپتر در 21 آگوست برای جستجوی اجساد گردشگران کشته شده (به دلیل اینکه هوا نامساعد بود زودتر پرواز نمی کرد) حرکت کرد. هنگامی که اجساد در نهایت پیدا شد، آنها وحشتناک به نظر می رسیدند چشم ها توسط برخی از حیوانات خورده شده بود و اجساد به شدت در اثر گازهای بعد از مرگ متورم شده بودند. سه نفر پابرهنه بودند و هر شش نفر کتانی باریک به تن داشتند. کورووین روی بدن ساشا دراز کشیده بود که انگار می خواست او را از چیزی محافظت کند.
بعداً، محققان نتیجه رسمی را بیان کردند که هر شش نفر بر اثر هیپوترمی جان خود را از دست دادند. با این حال ، این بسیار غیر منطقی به نظر می رسید ، زیرا اگر بچه ها و کورووین شروع به یخ زدن کردند ، پس چرا آنها حتی سعی نکردند چیزهای گرم ذخیره شده را از کوله پشتی خود بیرون بیاورند؟ و بدن آنها (به استثنای کوروینا و اسکندر) در اطراف پراکنده بود، گویی حتی سعی نمی کردند گرم شوند. آن شب و روز در ماه اوت واقعاً بسیار سرد بود، اما آنقدر نبود که شش نفر به این سرعت یخ بزنند و بمیرند. و سرما به هیچ وجه توضیح نمی دهد که چرا یک نفر از دهانش کف و از گوش هایش خون جاری شد و سپس دیگران دیوانه شدند.
از آن زمان، این مورد بارها و بارها توسط کارشناسان و متخصصان مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، اگرچه این نظریه در مورد گروه دیاتلوف به خوبی صادق نیست ولی رایج ترین احتمال اثر مادون صوت در نظر گرفته می شود که ظاهراً می تواند به دلیل شرایط آب و هوایی خاص در منطقه خط الراس ایجاد شود. شناخته شده است که امواج فروصوت تأثیر بسیار منفی بر بدن انسان دارد و عملکرد سیستم عصبی و اندام های داخلی را مختل می کند. اما چرا والنتینا اوتوچنکو اصلاً رنج نبرد؟
علاوه بر این، هنوز سوالات زیادی وجود دارد. به عنوان مثال، چرا بچه ها لباس های گرم و پلاستیکی را از کوله پشتی خود بیرون نیاوردند. و حتی سعی نکردند وارد کیسه خوابشان شوند. در برخی از مطالب مربوط به پرونده مرگ گروه کوروینا، می توان اطلاعاتی دریافت کرد که نشانه هایی از سوء تغذیه در بدن مردگان مشاهده شده است و ادعا می شود که تمام شدن ذخایر آن دلیل اصلی ضعف شدید و مرگ بیشتر آنها شده است. با این حال، این با داستان والنتینا، که هرگز اشاره نکرد که با غذا مشکل دارند، مطابقت ندارد و این غیر واقعی است که در عرض چند روز اینقدر ضعیف شویم.
نسخه های دیگر شامل مه سمی و بخارات سمی بود. همچنین تئوری هایی وجود داشت مبنی بر اینکه مردم در یک مکان ژئوپاتوژنیک "بد" قرار گرفتند. به هر حال، پس از دو روز پیاده روی در جنگل، والنتینا با یک روستای کاملا متروکه روبرو شد و برخی معتقدند که مردم این روستا را به دلیل نزدیکی به همان مکان "بد" ترک کردند. والنتینا اوتوچنکو در سالهای بعد قاطعانه از برقراری ارتباط با روزنامه نگاران خودداری کرد. او گفت که دیگر نمی خواهد این کابوس را به خاطر بیاورد.
